۲۴ نکته آموزنده درباره سفر زیارتی اربعین

بسم الله الرحمن الرحیم
۲۴ نکته آموزنده درباره سفر زیارتی اربعین
زیارت اربعین یکی از نشانه‌های مؤمن و پیاده‌روی اربعین مانور عظیم و قدرت‌نمایی جهان اسلام و تشیع است. عاشقان و دلباختگان حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) از نقاط مختلف عالم برای حضور در این همایش بزرگ سرازیر می‌شوند و همه یکدل و یکصدا با هر رنگ و نژادی پای در راه بهشت (طریق الجنه) می‌گذارند.
برای استفاده هرچه بیش‌تر و بهتر از این سفر معنوی، لازم است نکاتی را درباره آداب زیارت اربعین و میزبانی مردم عراق بدانید:
۱. یادتان باشد این سفر، سفر زیارتی و اعلام آمادگی برای یاری و جان‌فشانی در راه اهل بیت (علیهم السلام) و در رکاب آقا امام زمان (ارواحنا فداه) است که در فرازی از زیارت اربعین می‌خوانیم «ونُصرَتی لکم مُعَدَّهٌ» (و من آماده یاری شما هستم). پس هرگز نگاه تفریحی و سیاحتی به این سفر نداشته باشید.
۲. برخلاف بسیاری از مسافرت‌ها، زیارت اربعین از زمان حرکت از منزل تا هنگام بازگشت به منزل، سفر پرمشقت و پرزحمتی هست و علاوه بر این که آمادگی جسمانی کافی می‌طلبد، آمادگی روحی و روانی بالایی نیاز دارد. سفر، سفر عشق است و با پای دل باید در این مسیر قدم بردارید و سختی‌های سفر را با جان و دل بپذیرید.
۳. برای استفاده بیش‌تر از این زیارت، با خلق و خو، فرهنگ و آداب و رسوم مردم عراق آشنا شوید و برخی جملات پر کاربرد عراقی را یاد بگیرید و بعد از هر نوع خدمتی که از مردم مهمان‌نواز عراق دریافت می‌کنید با امثال این جملات قدرشناسی کنید: شَکرًا، رَحِمَ اللهُ والِدَیکُم، حَیّاکُمُ الله، مَشکور، مُوَفَّقین، مَأجورین، قَوّاکُم الله، الله یُبارَک فی رِزقِکم، حیَّ اللهُ مَسعاکُم، عاشَ العراقُ و عاشَ شَعبَه الغیور و… .
۴. حواسمان باشد که خیلی از نیروهای حشد الشعبی (که در زمان صدام مدتی در ایران بودند) و برخی از راننده‌ها، بازاری‌ها و موکب‌داران عراقی در این چند سال ارتباط با ایرانی‌ها تا حدودی با زبان فارسی آشنا شده‌اند و اگر هم نتوانند صحبت کنند می‌فهمند شما چه می‌گویید. بنابراین در طول مسیر و داخل موکب‌های عراقی مراقب صحبت‌ها و شوخی‌های خود باشیم. (یادم هست در یکی از این سفرها چند جوان شلوغ و شوخ طبع عقب ماشین نشسته بودند و گاهی پشت سر راننده یک چیزی می‌گفتند و احیانا مسخره می‌کردند، بعد از مدتی راننده رو به همراه خودش کرد و به عربی از صحبت‌های این جوان‌ها اظهار ناراحتی کرد و با تعجب گفت اینها چه‌جور زائری هستند!)
۵. در این چند روزی که عراق هستید، بین خدماتی که موکب‌های کوچک عراقی تقدیم شما می‌کنند با آنچه در برخی موکب‌های بزرگ و پر زرق و برق ایرانی‌ها ارائه می‌کنند، تفاوتی قائل نشوید. متاسفانه برخی از موکب‌داران عراقی‌ نسبت به حضور پر رنگ برخی موکب‌های ایرانی حس خوبی ندارند. بنابراین سعی کنید و لو چند دقیقه هم که شده در موکب‌های ساده عراقی هم استراحت کنید. آنها باید ببینند اینجا ایرانی و عراقی نداریم و همه یک امت واحده هستیم.
۶. همچنین در این چند روزی که عراق هستید، اگر در جایی موکب ایرانی یا غذای ایرانی دیدید، فریاد نزنید موکب ایرانی، غذای ایرانی!! با این کار احساس ناخوشایندی به عراقی‌ها منتقل می‌شود.
۷. علی‌رغم عشق و شور حسینی بالایی که مردم عراق نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) دارند ولی به دلایل مختلف بصیرت دینی و آگاهی‌ بسیاری از ایشان نسبت به احکام اولیه و معارف اسلامی ضعیف و به شدت دچار فقر فرهنگی هستند، آنها به تصاویر منتسب به ائمه اطهار علیهم السلام احترام خاصی قائل هستند، قمه‌زنی (تطبیر) را حرام نمی‌دانند، رفتارها و عزاداری‌هایشان گاهی همراه با خرافات و بدعت‌هاست، نذر سیگار و قلیان! و… . بنابراین از دیدن برخی اعمال و رفتارها در آنجا تعجب نکنید و البته واکنش نامناسبی هم نسبت به این رفتارها از خود نشان ندهید. ضمن اینکه مراقب باشید خود شما هم خدای نکرده آلوده به این رفتارهای خرافه‌آمیز و بدعت‌گونه نشوید.
۸. یادتان باشد که از سایر ادیان و مذاهب به ویژه اهل سنت هم در پیاده‌روی اربعین حضور دارند و حتی برخی موکب‌ها هم متعلق به آنهاست، لذا مراقب باشید حرف‌های تفرقه‌آمیز نزنید و نسبت به مقدسات آنها بی‌احترامی نکنید. (گاهی برخی جوان‌ها هنگام حرکت گروهی در مسیر پیاده‌روی با صدای بلند بر خلفا لعن می‌فرستند که این کار درست نیست.)
۹. موکب‌های عراقی به صورت قبیله‌ای و عشیره‌ای و توسط کمک‌ها و نذورات مردمی و هزینه‌های شخصی اداره می‌شود. بنابراین در طول سفر هرگز میوه، شربت یا غذایی نگیرید که نمی‌خورید. عراقی‌ها به درستی از دور ریختن غذا و نذورات به شدت ناراحت می‌شوند! اگر غذایی را میل ندارید با گفتن جملاتی مثل: «رَحِمَ اللهُ والدَیکُم بالله مُو آنی جُوعان، مَأجُورین» (خدا والدین شما را بیامرزد، به‌خدا گرسنه نیستم، مأجور باشید) از آنها تشکر کرده و رد شوید.
۱۰. عرف سکونت و پذیرایی در منازل بین راه معمولا یک شب هست. بنابراین انتظار بیش‌تری از میزبان نداشته باشید.
۱۱. یادتان باشد که عراق کشوری بحران‌زده (جنایات صدام، حمله آمریکا، جنگ داعش و …) با مشکلات اقتصادی و سیاسی فراوان هست. کمبود فرصت‌های شغلی، ضعف زیرساخت‌ها و… مردم را به شدت اذیت می‌کند و ایام اربعین از جمله فرصت‌های اندک برای کسب درآمد و امرار معاش برخی از عراقی‌هاست. مثل مغازه‌دارها، دست‌فروش‌ها، گاری‌چی‌ها، راننده‌ها و… . ضمن این‌که نباید اجازه بدهید سرتان کلاه برود ولی چه خوب است تا حد امکان کریمانه و سخاوتمندانه با آنها برخورد کنید.
۱۲. در صورت امکان مقداری محصولات فرهنگی از ایران خریداری کرده در مسیر به خادمان و کودکان عراقی هدیه دهید. اهدای اشیائی مثل: تسبیح، سربند، عطر، پلاک، جاسویچی، گل سر، سنجاق سینه یاحسین، … یا برخی تنقلات و خوراکی‌های ایرانی آنها را خوشحال می‌کند و قدرشناسی شما را نشان می‌دهد.
۱۳. با خادمان موکب‌ها از هر ملیتی خوشرو باشید، گاهی دستشان را ببوسید و با هم عکس یادگاری بگیرید و با گفتن جملاتی مثل «کَرَمُکم ما اِلَه نَظیرٌ فی العالَم» (این کرم و بزرگواری شما در عالم نظیر ندارد) از ایشان قدردانی کنید.
۱۴. گاهی برخی خانم‌ها و دختران ایرانی داخل موکب‌های عراقی آرایش می‌کنند. توجه داشته باشید که زنان عراقی هرگونه آرایش کردن زنان در ایام عزای اهل بیت (علیهم‌السّلام) را به شدت بد و قبیح می‌دانند و ناراحت می‌شوند.
۱۵. در کنار استفاده از تصاویر رهبر معظم انقلاب یا سردار سلیمانی سعی کنید از تصاویر مراجع عظام تقلید و بزرگان علمای عراق مثل آیت الله سیستانی، شهید حکیم، شهید صدر و فرماندهان حشد الشعبی مثل ابومهدی و نیز سید حسن نصرالله و… هم استفاده کنید.
۱۶. رسانه‌های دشمن در حال تبلیغ این دروغ در میان مردم عراق به ویژه جوانان هست که ایران در امور شما دخالت می‌کند یا قصد تصرف کشور شما را دارد! لذا ممکن است در اثر سوء تبلیغات دشمنان، رفتار برخی جوان‌ها با ایرانی‌ها خیلی مهربانانه نباشد. از این مساله ناراحت نشوید و با همان عربی دست و پا شکسته به عراقی‌ها بگویید که دولت و ملت ایران دفاع از حریم اهل بیت (علیهم السّلام) و مردم عراق را وظیفه دینی خود می‌داند و هرگز قصد دخالت در امور شما را ندارد. از دوستی و صمیمیت دو ملت و از اینکه به نیابت‌شان به زیارت امام رضا (علیه السّلام) خواهید رفت به آنها بگویید و تبلیغات دشمن را خنثی کنید.
۱۷. در مسیر پیاده روی، برخی فرقه‌های ضالّه و انحرافی مانند کلبی‌ها، یمانی‌ها، صُرخی‌ها، سید صادق شیرازی‌ها و … حضور و تبلیغات دارند. وقتتان را با بحث بیهوده با آنها به هدر ندهید و در موکب‌هایشان نیز اقامت نکنید. آنها به هیچ عنوان حاضر به قبول سخن حق و منطق درست شما نخواهند شد. ضمن اینکه به هیچ وجه به تصاویرو بنرهای این جریان‌ها واکنش ناجور نشان ندهید و آسیبی به آنها نزنید.
۱۸. متاسفانه عموم مردم عراق شناخت کامل و درستی از طیف سید صادق شیرازی و اعمال و رفتار آنها ندارند و وی را مثل سایر مراجع تقلید محترم می‌شمارند. بنابراین در مواجهه با این طیف با احتیاط رفتار کنید.
۱۹. برخی هم‌وطنان عزیز با اندکی معطلی، فشار، بی‌مهری، سختی و ناراحتی که در عراق می‌بینند از کوره در رفته به مردم عراق توهین می‌کنند که: همین شماها بودید که امام حسین را کشتید! یا شما همان اهل کوفه هستید! خیلی مراقب باشید از این حرف‌ها نزنید. بالاخره خوب و بد همه جا هست. در این سفر بسیار صبور و بردبار باشید.
۲۰. هنگام حرکت شبانه و ساعات استراحت زوار در موکب‌ها با سر و صدا و شعار دادن، صلوات فرستادن و… باعث اذیت و آزار دیگران نشوید.
۲۱. یکی از آداب مردم عراق که از جمله آداب اسلامی است، دادن و گرفتن چیزی با دست راست است؛ لذا نذورات را با دست راست بگیرید و اگر چیزی به عراقی ها می‌دهید مثل هدیه یا کرایه ماشین، آن را با دست راست بدهید.
۲۲. در مرزها و هنگام سوار شدن بر اتوبوس‌ها، تریلی‌ها و… مراقب کودکان، زنان و سالخوردگان باشید، آنها را بر خود مقدم بدارید و روحیه فداکاری و ایثارگری خود نسبت به زوار امام حسین علیه السلام را به خوبی به نمایش بگذارید.
۲۳. شما عزیزان نمایندگان فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی ما هستید. به گونه‌ای رفتار کرده و سخن بگویید که ایرانیان به عنوان شیعه الگو و نمونه به جهانیان معرفی شوند و از شما الگو بگیرند.
۲۴. شاید یکی از همین هزاران عزیزی که از کنارشان عبور می‌کنید، حضرت حجت ارواحنا فداه باشند. لذا احترام تک تک زوار اربعین را نگه‌دارید.
کاظم علی محمدی
معاون تهذیب و تربیت حوزه علمیه استان آذربایجان شرقی
نهم صفر ۱۴۰۲
التماس دعا
https://tahzib.ismc.ir/?p=2856

مطالعه بیشتر